Ngành xi măng đóng vai trò thiết yếu trong lĩnh vực xây dựng và phát triển hạ tầng. Tuy nhiên, đi cùng với sự phát triển mạnh mẽ là những hệ lụy không nhỏ đối với môi trường. Vậy sản xuất xi măng ảnh hưởng như thế nào đến thiên nhiên? Và đâu là giải pháp phát triển bền vững, thân thiện với môi trường?
Sản xuất xi măng là một trong những ngành công nghiệp tiêu hao nhiều năng lượng và thải ra lượng lớn khí nhà kính. Theo thống kê, ngành này chiếm khoảng 7 – 8% tổng lượng khí CO₂ toàn cầu. Nguyên nhân chính đến từ quá trình nung clinker – công đoạn quan trọng trong sản xuất xi măng.
Ngoài ra, quá trình khai thác nguyên liệu (đá vôi, đất sét), vận chuyển, nghiền, và xử lý cũng gây ra bụi mịn, ô nhiễm tiếng ồn, và suy giảm đa dạng sinh học tại khu vực khai thác.
Ô nhiễm không khí do bụi xi măng và khí thải công nghiệp có thể gây ra các vấn đề hô hấp nghiêm trọng, đặc biệt là ở trẻ em và người già. Nước thải chưa xử lý cũng làm ô nhiễm nguồn nước ngầm và ảnh hưởng đến đất canh tác xung quanh nhà máy.
Để hướng tới một ngành công nghiệp bền vững, nhiều doanh nghiệp đang dần chuyển mình bằng cách áp dụng các giải pháp công nghệ xanh, bao gồm:
Tái sử dụng chất thải công nghiệp như tro bay, xỉ lò cao để thay thế một phần nguyên liệu truyền thống.
Ứng dụng công nghệ Carbon Capture (thu hồi CO₂) để giảm khí thải nhà kính.
Sử dụng nhiên liệu thay thế như rác thải sinh hoạt, sinh khối để giảm lượng than đá.
Tối ưu hóa hiệu suất dây chuyền sản xuất, giảm tiêu hao điện năng và nguyên liệu đầu vào.
Đặc biệt, xu hướng phát triển xi măng “xanh” – chẳng hạn xi măng ít clinker hoặc xi măng geopolymer – đang được nhiều quốc gia và doanh nghiệp nghiên cứu, ứng dụng.
Ngành xi măng Việt Nam hiện đang chịu áp lực lớn từ các tiêu chuẩn môi trường quốc tế, đặc biệt là yêu cầu giảm phát thải CO₂ theo cam kết COP26. Đây là thời điểm thích hợp để các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ sạch, đồng thời nâng cao hình ảnh thương hiệu và hướng tới phát triển bền vững.
Kết luận: Dù đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, ngành xi măng cần chuyển mình mạnh mẽ để giảm thiểu tác động môi trường. Việc ứng dụng công nghệ xanh không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là trách nhiệm xã hội của mỗi doanh nghiệp trong thời đại mới.